GES’lerde Lisanslı ve Lisanssız Üretim: Hangisi Daha Karlı?
Güneş enerjisi, tüm dünyada ve özellikle Türkiye’de giderek daha fazla yatırım alan bir yenilenebilir enerji kaynağı haline geldi. Ancak, güneş enerjisi santrali (GES) kurmak isteyen yatırımcılar için en önemli sorulardan biri “Lisanslı mı yoksa lisanssız mı daha avantajlı?” sorusudur. Bu yazıda, 2024 verileri ışığında lisanslı ve lisanssız GES modellerini karşılaştıracak, avantajlarını ve dezavantajlarını inceleyeceğiz.
Lisanslı ve Lisanssız GES Nedir?
Lisanslı GES:
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından verilen lisans ile çalışan, çoğunlukla büyük ölçekli yatırımlar için tercih edilen santrallerdir.
Lisanslı GES’ler genellikle 50 MW ve üzeri kapasiteye sahiptir.
Üretim fazlası elektriğini serbest piyasada satma hakkı bulunur.
Devlet desteklerinden ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında elektrik satış garantisinden yararlanabilir.
Lisanssız GES:
1 MW’a kadar kurulu gücü olan santraller lisanssız kategoride yer alır.
Çoğunlukla bireysel tüketiciler, küçük işletmeler ve sanayi tesisleri tarafından tercih edilir.
Elektrik fazlasını şebekeye satarak gelir elde etme imkânı bulunur.
Lisans alma zorunluluğu olmadığı için başvuru süreci daha hızlı ve maliyetler daha düşüktür.
GES Modeli Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
| Kriter | Lisanslı GES | Lisanssız GES |
|---|---|---|
| Kurulu Güç | 50 MW ve üzeri | 1 MW altı |
| Kurulum Maliyeti | Yüksek | Daha düşük |
| Elektrik Satışı | Serbest piyasaya satılabilir | Fazla elektrik şebekeye satılabilir |
| Başvuru ve Lisans | Uzun ve detaylı bir süreç | Daha hızlı ve kolay |
| Devlet Destekleri | YEKDEM garantisi vardır | Daha az destek |
| Amaç | Yatırım ve ticari üretim | Kendi tüketimi için enerji üretimi |
GES Yatırımında Hangisi Daha Karlı?
Lisanslı ve lisanssız GES yatırımlarının kârlılığı, yatırımcının hedeflerine ve kapasitesine bağlı olarak değişebilir:
Küçük çapta yatırım yapmak isteyenler için lisanssız GES daha avantajlı olabilir. Kurulum maliyetleri daha düşüktür ve şebekeye satılan fazla elektrikle gelir elde edilebilir.
Büyük ölçekte yatırım yapmak isteyenler için lisanslı GES daha uzun vadeli ve büyük getirili bir seçenektir. Devlet desteklerinden yararlanabilir ve büyük miktarda elektrik satışı yaparak ciddi gelir elde edilebilir.